Κατά το νόμο και τις αποφάσεις δικαστηρίων (βλ. ΕφΑθ 281/2025), η έκδοση διπλώματος ευρεσιτεχνίας από τον Οργανισμό Βιομηχανικής Ιδιοκτησίας επιφέρει ως έννομη συνέπειά της, τη δημιουργία υπέρ του αιτούντος αυτήν εφευρέτη, νόμιμου μαχητού τεκμηρίου περί της συνδρομής των ουσιαστικών προϋποθέσεων, οι οποίες περιγράφονται παραπάνω και οι οποίες αφορούν στην εφεύρεσή του.
Εντούτοις, το δίπλωμα ευρεσιτεχνίας, το οποίο έχει εκδοθεί, χωρίς να συντρέχουν οι ουσιαστικές προϋποθέσεις για τη χορήγησή του ή παρά το γεγονός ότι συντρέχει κάποια από τις αρνητικές προϋποθέσεις για αυτήν, είναι απολύτως άκυρο, γεγονός το οποίο μπορεί να αναγνωριστεί με απόφαση του αρμόδιου Δικαστηρίου. Η δικαστική κρίση για το ζήτημα αυτό ενέχει χαρακτήρα διαγνωστικό του νομικού ελαττώματος και της ανυπαρξίας της έννομης σχέσης. Έτσι, δεν προκαλείται με την απόφαση η κατάργηση μιας νομικά έγκυρης πράξης ex nunc, αλλά η ακύρωση αναπτύσσει αναδρομική ενέργεια, ήτοι εξαφανίζει εξαρχής το δίπλωμα ευρεσιτεχνίας, οπότε θεωρείται ότι το τελευταίο ουδέποτε ίσχυσε. Το ελάττωμα βάρυνε το δίπλωμα από τη χορήγησή του.
Σημειώνεται ότι η ακύρωση του διπλώματος ευρεσιτεχνίας μπορεί να είναι ολική ή και μερική, η δε μερική ακύρωση οδηγεί σε μερικό περιορισμό του περιεχομένου της ευρεσιτεχνίας και επέρχεται μέσω αλλαγής των αξιώσεων, της περιγραφής ή των σχεδίων. Το δίπλωμα ευρεσιτεχνίας μπορεί να κηρυχθεί άκυρο με δικαστική απόφαση του αρμόδιου δικαστηρίου, είτε διότι έλειπε μία από ας άνω ουσιαστικές θετικές προϋποθέσεις χορήγησής του είτε για κάποιον από τους λοιπούς λόγους που περιοριστικά αναφέρονται στο άρθρο 15 του άνω νόμου.
Με την τελεσίδικη δικαστική αναγνώριση της ακυρότητας, ανατρέπεται το τεκμήριο της νομιμότητας που συνόδευε το δίπλωμα ευρεσιτεχνίας, ως διοικητική πράξη, έναντι πάντων και υπό την έννοια αυτή η δικαστική απόφαση ισχύει έμμεσα erga onrnes, αν και δεν δημιουργείται δεδικασμένο έναντι πάντων, ενώ μετά την τελεσίδικη αναγνώριση της ακυρότητας, δίκες σχετικές με εκκρεμείς αγωγές για παράλειψη ή αποζημίωση δεν συνεχίζονται. Γίνεται δε δεκτό ότι η ακυρότητα αυτή μπορεί να προβληθεί όχι μόνο με αγωγή ή ανταγωγή αλλά και με ένσταση από τον δικηγόρο αυτού που έχει έννομο συμφέρον να προτείνει την ακυρότητα. Έτσι, ο επικαλούμενος την ακυρότητα του διπλώματος ευρεσιτεχνίας ως ενάγων ή ενιστάμενος οφείλει να επικαλεστεί και αποδείξει τους λόγους ακυρότητας του διπλώματος, ότι η εφεύρεση δεν είναι νέα, αλλά ανήκει στη στάθμη της τεχνικής, με την έννοια που προαναφέρθηκε, πριν από την ημερομηνία κατάθεσης της αίτησης για τη χορήγηση του διπλώματος ευρεσιτεχνίας, είτε ότι δεν εμπεριέχει εφευρετική ιδέα είτε ότι δεν είναι επιδεκτική βιομηχανικής εφαρμογής.
Την αγωγή για τη δικαστική διαπίστωση της ακυρότητας του διπλώματος, για το λόγο ότι, κατά την έκδοση του, δεν συνέτρεχαν οι ουσιαστικές προϋποθέσεις για τη χορήγηση του, μπορεί να ασκήσει καθένας που έχει έννομο συμφέρον ως τέτοιος δε, νοείται, όχι μόνο ο ανταγωνιστής του δικαιούχου του διπλώματος ευρεσιτεχνίας, ο οποίος περιορίζεται εκ του διπλώματος στην ελεύθερη εκμετάλλευση της υποτιθέμενης ευρεσιτεχνίας. Παθητικά δε νομιμοποιείται, κατά τη διατύπωση του άρθρου 15 παρ. 2 Ν. 1733/1987, ο κάτοχος του διπλώματος ευρεσιτεχνίας. Η εγκυρότητα της ευρεσιτεχνίας είναι η βασική προϋπόθεση τόσο για κάθε πράξη εκμετάλλευσης του δικαιώματος όσο και πρόκριμα σε κάθε δίκη περί προσβολής. Εάν εκ των υστέρων ακυρωθεί το δίπλωμα ευρεσιτεχνίας, τότε εκλείπει και κάθε προσβολή του.
Η δικηγορική μας εταιρεία έχει χειριστεί υποθέσεις τέτοιας φύσης, όμως η απλή ανάγνωση του παρόντος δεν παρέχει πλήρη ενημέρωση, η οποία παρέχεται από τους
δικηγόρους της εταιρείας μας (εξειδικευμένοι στο δίκαιο ευρεσιτεχνίας).
