Δικαίωμα ανηλίκου κληρονόμου να αποποιηθεί την κληρονομία και τα χρέη αυτής σε ένα έτος από την ενηλικίωσή του.

Δικαίωμα ανηλίκου κληρονόμου να αποποιηθεί την κληρονομία και τα χρέη αυτής σε ένα έτος από την ενηλικίωσή του.

 

Αριθμός Απόφασης: 2611/2023

Αριθμός Εισαγωγής: ΑΚ7135/2019

ΤΟ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΠΡΩΤΟΔΙΚΕΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΤΜΗΜΑ 29ο ΜΟΝΟΜΕΛΕΣ

Συνεδρίασε δημόσια στο ακροατήριό του στις 14 Απριλίου 2022, με δικαστή την Μαρία Σκουλούδη, Πρωτόδικη Δ.Δ. και γραμματέα την Ανδριάνα Εγγλέζου, δικαστική υπάλληλο, γ ι α να δικάσει την ανακοπή με ημερομηνία κατάθεσης 18.4.2019, της …………………….., κατοίκου Χαλανδρίου (οδός Ηπείρου αρ. 19), η οποία παραστάθηκε με δήλωση, κατ’άρθρο 133 παρ.2 του Κ.Δ.Δ., της πληρεξούσιας δικηγόρου της, Διαμάντως Αλεξανδροπούλου,

κατά

του Ελληνικού Δημοσίου, που εκπροσωπείται, εν προκειμένω, από τον Προϊστάμενο της Δημόσιας Οικονομικής Υπηρεσίας (Δ.Ο.Υ.) Ηλιούπολης Αττικής, ο οποίος παραστάθηκε με δήλωση, κατ’ άρθρο 133 παρ.2 του Κ.Δ.Δ., της δικαστικής πληρεξούσιας του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους, Μαρίας Σκορίλα.

Αφού μελέτησε τη δικογραφία.

Σκέφθηκε κατά το νόμο.

Επειδή, με την κρινόμενη ανακοπή, για την άσκηση της οποίας καταβλήθηκε το νόμιμο παράβολο (βλ. το κωδικό πληρωμής 271019882959 0618 0088 έντυπο ηλεκτρονικού παράβολου της Γ.Γ.Π.Σ.), επιδιώκεται, παραδεκτώς, η ακύρωση: α)της υπ’αρ. 12980/19.3.2019 ατομικής ειδοποίησης καταβολής – υπερημερίας του Προϊσταμένου της Δ.Ο.Υ. Ηλιούπολης, με την οποία η ανακόπτουσα κλήθηκε, ως κληρονόμος του αποβιώσαντος πατέρα της …………………, να εξοφλήσει ολοσχερώς ή να υπαγάγει σε ρύθμιση ληξιπρόθεσμες οφειλές συνολικού ποσού 356,16 ευρώ και β)των αναγραφόμενων στην ως άνω ατομική ειδοποίηση 117380006/2009 και 117387011/2011 πράξεων ταμειακής βεβαίωσης του ίδιου Προϊσταμένου.

Επειδή, στο άρθρο 73 του Κώδικα Εισπράξεως Δημοσίων Εσόδων (Κ.Ε.Δ.Ε. -ν.δ.356/1974, A’ 90) ορίζεται ότι: «1… 2.Η κατά της αρξαμένης εκτελέσεως ανακοπή του οφειλέτου ασκείται… δια τους κάτωθι περιοριστικούς αναφερομένους λόγους: α)… ε)Εάν ο διωκόμενος ως διάδοχος του υποχρέου δεν είναι ο νόμω υπόχρεως. στ)…». Περαιτέρω^ στο άρθρο 3 του, κυρωθέντος με το άρθρο πρώτο του ν.2717/1999 (Α’ 97), Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας (Κ.Δ.Δ.) ορίζεται ότι: «Κατά την εκδίκαση των διοικητικών διαφορών ουσίας, εφόσον ο νόμος που διέπει τη σχέση δεν ορίζει διαφορετικά, επιτρέπεται: α)με την επιφύλαξη όσων ορίζονται στο άρθρο 5, να κριθούν παρεμπιπτόντως ζητήματα της δικαιοδοσίας των πολιτικών δικαστηρίων, αν από τα ζητήματα αυτά εξαρτάται η επίλυση της ένδικης διαφοράς, ή β) …». Εξ άλλου, στον ίδιο Κώδικα ορίζεται στο άρθρο 224 παρ.1 ότι: «Το δικαστήριο ελέγχει την προσβαλλόμενη πράξη κατά το νόμο και την ουσία, στα όρια της ανακοπής, τα οποία προσδιορίζονται από τους λόγους και το αίτημά της» και στο άρθρο 225 ότι: «Το δικαστήριο, αν διαπιστώσει παράβαση νόμου ή ουσιαστικές πλημμέλειες της προσβαλλόμενης πράξης, προβαίνει στην ολική ή μερική ακύρωση ή στην τροποποίησή της. Σε διαφορετική περίπτωση, προβαίνει στην απόρριψη της ανακοπής».

Επειδή, στον Αστικό Κώδικα (Α.Κ. – π.δ. 456/1984, Α’ 164) ορίζεται στο άρθρο 1847 ότι: «Ο κληρονόμος μπορεί να αποποιηθεί την κληρονομιά μέσα σε προθεσμία τεσσάρων μηνών που αρχίζει από τότε που έμαθε την επαγωγή και το λόγο της…», στο άρθρο 1850 ότι: «Η αποποίηση είναι άκυρη αν γίνει μετά την πάροδο της προθεσμίας για αποποίηση. Αν περάσει η προθεσμία, η κληρονομιά θεωρείται ότι έχει γίνει αποδεκτή», στο άρθρο 1527 ότι: «Η κληρονομιά που επάγεται σε ανήλικο τέκνο θεωρείται ότι γίνεται αποδεκτή πάντοτε με το ευεργέτημα της απογραφής, και το τέκνο, με την επιφύλαξη των διατάξεων του άρθρου 1912, δεν εκπίπτει από το ευεργέτημα αυτό…», στο άρθρο 1902 ότι: «Όσο ο κληρονόμος έχει δικαίωμα να αποποιηθεί την κληρονομιά, μπορεί να δηλώσει ότι την αποδέχεται με το ευεργέτημα της απογραφής. Η δήλωση γίνεται στο γραμματέα του δικαστηρίου της κληρονομιάς. Η δήλωση αποδοχής θεωρείται ότι έγινε με το ευεργέτημα της απογραφής, αν ο κληρονόμος είναι πρόσωπο για το οποίο η αποδοχή της κληρονομιάς γίνεται κατά το νόμο με το ευεργέτημα της απογραφής.», στο άρθρο 1903 ότι: «Ο κληρονόμος με απογραφή οφείλει να τελειώσει την απογραφή της κληρονομικής περιουσίας μέσα σε τέσσερις μήνες αφότου γίνει η δήλωση του προηγούμενου άρθρου.» και στο άρθρο 1912 ότι: «Σε περίπτωση προσώπων ανίκανων ή με περιορισμένη ικανότητα για δικαιοπραξία, για τα οποία η αποδοχή της κληρονομιάς γίνεται κατά το νόμο με το ευεργέτημα της απογραφής, έκπτωση από το ευεργέτημα επειδή δεν συντάχθηκε απογραφή επέρχεται αν μέσα σε ένα χρόνο, αφότου τα πρόσωπα έγιναν απεριορίστως ικανά, δεν έκαναν την απογραφή». Κατά την έννοια της τελευταίας αυτής διάταξης, σε συνδυασμό με τις προηγούμενες, σε περίπτωση μη σύνταξης απογραφής από τους έχόντες τη γονική μέριμνα ανήλικου κληρονόμου, το σχετικό δικαίωμα περιέρχεται στον ενηλικιούμενο κληρονόμο, ο οποίος οφείλει, με την απειλή έκπτωσης από το ευεργέτημα, να συντάξει την απογραφή εντός έτους από την ενηλικίωσή του. Εφόσον, επομένως, στην περίπτωση αυτή ο ενηλικιούμενος κληρονόμος δεν εκπίπτει από το ευεργέτημα της απογραφής, δικαιούται, πολλώ μάλλον, εντός της αυτής ετήσιας προθεσμίας, να αποποιηθεί την κληρονομιά (Σ.τ.Ε. 1884/2015, 371/2014, 2862/2013). Εξ άλλου, ήδη, με την ερμηνευτική διάταξη του άρθρου 35 του ν.4786/2021 (Α’ 43), ορίστηκε ότι: «Κατά την αληθή έννοια του άρθρου 1912 του Αστικού Κώδικα (Α.Κ., π.δ. 456/1984, Α’ 164), ο κληρονόμος που ενηλικιώνεται δικαιούται εντός της ετήσιας προθεσμίας του άρθρου 1912 ΑΚ να αποποιηθεί την κληρονομιά». Τέλος, η ενηλικίωση επέρχεται, κατ’ άρθρο 127 του Α.Κ., με τη συμπλήρωση του δέκατου όγδοου έτους της ηλικίας.

Επειδή, στην προκειμένη περίπτωση, από τα στοιχεία της δικογραφίας προκύπτουν τα εξής: Με τις 117380006/2009 και 117387011/2011 πράξεις του Προϊσταμένου της Δ.Ο.Υ. Ηλιούπολης βεβαιώθηκαν, ταμειακώς, σε βάρος του …………………., πατέρα της ανακόπτουσας, ληξιπρόθεσμες οφειλές συνολικού ποσού 356,16 ευρώ (βασική οφειλή 171,37 ευρώ και προσαυξήσεις 184,79 ευρώ), προερχόμενες από εισόδημα φ.π., εισφορές και τέλος επιτηδεύματος ν.3986/2011. Ο ανωτέρω …………………… απεβίωσε στις 11.3.2010, χωρίς να αφήσει διαθήκη, αφήνοντας μοναδικούς πλησιέστερους συγγενείς του, κατά τον χρόνο θανάτου του, το τέκνο που απέκτησε από τον Α’ γάμο του με την ………………. (με την οποία ήταν διαζευγμένος σύμφωνα με το υπ’αρ. 19/5.1.1996 διαζευκτήριο Αρχιεπισκοπής Αθηνών βλ. το από 9.7.2010 πιστοποιητικό οικογενειακής κατάστασης του Δήμου Ζωγράφου), ………………..  και το τέκνο που απέκτησε από τον Β’ γάμο του με την ………………. (με την οποία ήταν διαζευγμένος σύμφωνα με την υπ’αρ.498/25.10.2007 απόφαση του Μονομελούς Πρωτοδικείου Χαλκίδος βλ. το από 9.7.2010 πιστοποιητικό οικογενειακής κατάστασης του Δήμου Ζωγράφου), ………………………… Το τέκνο από τον Α’ γάμο, ……………………., αποποιήθηκε, εμπροθέσμως, στις 26.5.2010, την κληρονομιά του ……………… (σχ. η 3259/26.5.2010 έκθεση αποποίησης κληρονομιάς του Πρωτοδικείου Αθηνών). Συνεπεία τούτου, η κληρονομιά του ……………………….. περιήλθε στην ανακόπτουσα, η οποία ήταν ανήλικη κατά τον χρόνο της επαγωγής. Ακολούθως, η ανακόπτουσα, η οποία γεννήθηκε στις 4.6.1998 (βλ. το υπ’αρ.20/18.10.2010 πιστοποιητικό γέννησης του Δήμου Ζωγράφου), αποποιήθηκε στις 22.5.2017 την κληρονομιά του πατέρα της ………………….. (σχ. η 5658/22.5.2017 έκθεση καταχώρησης δήλωσης αποποίησης κληρονομιάς του Ειρηνοδικείου Αθηνών). Με την υπ’αρ.12980/19-3-2019 ατομική ειδοποίηση καταβολής – υπερημερίας του Προϊσταμένου της Δ.Ο.Υ. Ηλιούπολης, η ανακόπτουσα κλήθηκε, ως κληρονόμος του πατέρα της, να καταβάλει τις ως άνω βεβαιωθείσες ταμειακώς ληξιπρόθεσμες οφειλές του, ανερχόμενες στο συνολικό ποσό των 356,16 ευρώ (βασική οφειλή 171,37 ευρώ, πλέον προσαυξήσεων ύψους 184,79 ευρώ). Ήδη, με την υπό κρίση ανακοπή, όπως αναπτύσσεται με το επ’ αυτής νομίμως κατατεθέν υπόμνημα, η ανακόπτουσα ζητά την ακύρωση της ως άνω ατομικής ειδοποίησης μετά των οικείων ταμειακών βεβαιώσεων, προβάλλοντας, μεταξύ άλλων, ότι αποποιήθηκε νομίμως και εμπροθέσμως, ήτοι εντός έτους από την ενηλικίωσή της, την κληρονομιά του πατέρα της και, ως εκ τούτου, δεν κατέστη κληρονόμος αυτού. Αντιθέτως, το καθ’ ου, με την 2021/21.1.2022 έκθεση απόψεων του Προϊσταμένου της Δ.Ο.Υ. Ηλιούπολης, ζητά την απόρριψη της ανακοπής.

Επειδή, με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν ερμηνευτικώς δεκτά στην τρίτη σκέψη της παρούσας, το Δικαστήριο, λαμβάνοντας ειδικότερα υπ’ όψη ότι η ανακόπτουσα, έντεκα μήνες μετά την ενηλικίωσή της που έλαβε χώρα στις 4.6.2016, προέβη στην 5658/22.5.2017 νομότυπη δήλωση αποποίησης κληρονομιάς της περιουσίας του αποβιώσαντος πατέρα της, ………………, ήτοι εντός της ετήσιας προθεσμίας που τάσσεται από το άρθρο 1912 του Α.Κ. για τη διενέργεια της απογραφής, κρίνει ότι αυτή δεν έχει πλέον ούτε δικαιώματα ούτε υποχρεώσεις από την εν λόγω κληρονομιά και, ως εκ τούτου, μη νομίμως κλήθηκε με την υπ’αρ.12980/19.3.2019 ατομική ειδοποίηση καταβολής – υπερημερίας του Προϊσταμένου της Δ.Ο.Υ. Ηλιούπολης να καταβάλει τα ληξιπρόθεσμα χρέη αυτού, απορριπτόμενων, ως αβάσιμων, των περί του αντιθέτου ισχυρισμών του καθ’ ου. Περαιτέρω, οι περιεχόμενες στην ως άνω ατομική ειδοποίηση συμπροσβαλλόμενες πράξεις ταμειακής βεβαίωσης του ίδιου ως άνω Προϊσταμένου δεν δύνανται νομίμως να αποτελέσουν έρεισμα για την σε βάρος της λήψη μέτρων αναγκαστικής είσπραξης των ταμειακώς βεβαιωθέντων με αυτές ποσών.

Επειδή, κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, πρέπει να γίνει δεκτή η κρινόμενη ανακοπή και να ακυρωθεί η υπ’αρ.12980/19.3.2019 ατομική ειδοποίηση καταβολής – υπερημερίας του Προϊσταμένου της Δ.Ο.Υ. Ηλιούπολης, μετά των οικείων ταμειακών βεβαιώσεων, κατά το μέρος που (οι τελευταίες) αφορούν στην ανακόπτουσα. Περαιτέρω, πρέπει να αποδοθεί στην ανακόπτουσα το καταβληθέν παράβολο (άρθρο 277 παρ.9 εδ.α’ του Κ.Δ.Δ.), ενώ, κατ’ εκτίμηση των περιστάσεων, πρέπει να απαλλαγεί το καθ’ ου από τα δικαστικά έξοδα της ανακόπτουσας (άρθρο 275 παρ.1 εδ.ε’ του Κ.Δ.Δ.).

ΔΙΑ ΤΑΥΤΑ

Δέχεται την ανακοπή.

Ακυρώνει την υπ’αρ.12980/19.3.2019 ατομική ειδοποίηση καταβολής – υπερημερίας του Προϊσταμένου της Δ.Ο.Υ. Ηλιούπολης, μετά των οικείων ταμειακών βεβαιώσεων, κατά το μέρος που αφορούν στην ανακόπτουσα.

Διατάσσει την απόδοση του καταβληθέντος παράβολου στην ανακόπτουσα.

Απαλλάσσει το καθ’ ου από τα δικαστικά έξοδα της ανακόπτουσας.

Η απόφαση δημοσιεύθηκε στο ακροατήριο του Δικαστηρίου, κατά την έκτακτη δημόσια συνεδρίαση της 23ης.2.2023.

Περισσότερα σχετικά άρθρα

Φόρμα Ενδιαφέροντος

Call Now Button